,

Pachtprijs voor boeren veel te hoog

Opbrengst van een boer gaat voor 70% naar de eigenaar van de grond

Zonnehoeve te Zeewolde een Bio Dynamische gemengde boerderij pacht 50 Hectare Landbouwgrond.  De pacht verloopt via Stichting Grondbeheer, die er voor zorgen dat deze grond altijd Bio-Dynamisch blijft. Vanwege de financiering moet er nog wel een pachtprijs voor de grond betaald worden.

Per jaar betaalt de Zonnehoeve zo’n € 60.000,- aan pacht. Voor beheer natuurgebieden, 200 ha wordt aan SBB 40.000 euro pacht betaald ! Piet van IJzendoorn krijgt onderscheiding – BD-Vereniging
Volgens Piet van IJzendoorn veel te veel. Hij zegt hierover: “Wij betalen ongeveer evenveel voor 6  mensen besteedbaar inkomen aan pacht. Dat moeten de grond en de mensen die op Zonnehoeve met werken opbrengen, als rendement voor de eigenaren, ofwel ongeveer 70 van de bruto graan opbrengst moet als pacht ingeleverd worden bij de eigenaar. Daar komt bij dat als de verkoopprijs tegenvalt dan blijft die 70% voor eigenaren staan, echter die 30%, waar de variabele kosten ook van betaald moeten worden, daalt beneden 0%. Dus geen inkomen voor de boer dat jaar.”

Grenzen worden bereikt

Dat betekent dat de Landbouwer, noodgedwongen kiest voor intensievere , bodem verbruikende gewassen, met een veel hoger saldo. Het gevolg is een negatieve bodem vruchtbaarheidsspiraal en daarmee grote problemen voor de toekomstige voedselvoorziening. Daarnaast betaald Zonnehoeve nu ongeveer 200.000 euro per jaar aan kapitaalslasten van onroerend goed ,rond 70.000 euro rente aan de bank, en wordt per jaar 130.000 euro  afgelost.

Per jaar wordt dus ongeveer voor 300.000 euro aan Zonnehoeve onttrokken, en uitgekeerd aan de kapitaal bezitters. Dat is meer dan de arbeidsinkomen van de werkers op Zonnehoeve. Vergoedingen voor eigen vermogen worden niet in rekening gebracht.

Van verdienmodel naar dienmodel

Voedsel productie is verdienmodel geworden voor kapitaal van buiten de landbouw.  Zonnehoeve wil de Aarde dienen – een dienmodel. Een boer die zijn bodem verbetert,  aan de aarde geeft ( bio) , zou hiervoor beloont moeten worden ipv pacht of rente te betalen.

Bij bedrijfsopvolging stroomt er kapitaal uit (belasting, vererving ,pensioen ,overname e.d.) , en kan de overnemer, met een verhoogd aandeel vreemd vermogen, weer opnieuw beginnen te werken voor de geld eigenaren. Vandaar dat er weinig animo voor bedrijfsopvolging is. Verdere industrialisatie van de landbouw, gericht op dienstbaarheid aan vreemd kapitaal, zonder echte zorg voor de Aarde, krijgt ruim baan.

Voedsel, basis van leven, komt in handen van de financiële wereld, van voedsel soevereiniteit voor de samenleving is dan geen sprake meer. Korte termijn gewin blijft in de landbouw leidend. Piet van IJzendoorn zegt hierover: “Dit terwijl we alleen maar bodem beter maken en natuur onderhouden!! Dus verbruiken of nemen we niets van de natuur/ aarde, we voegen alleen maar toe, we genereren/creëren  vanuit de rijkdom van de Zon, in de dynamiek met planten en de aarde. We moeten van een cultuur van Nemen naar een cultuur Geven. Dat brengt op alle vlakke rijkdom”

De vraag is dan hoe dit zo heeft kunnen ontstaan. Jac Hielema heeft zich verdiept in de historie van grond eigendom.

De geschiedenis van grond

De spectaculaire zogenaamde waardevermeerdering van grond in Nederland (en in de rest van de wereld) maakt het tegenwoordig bijna onmogelijk om gezonde landbouw te beoefenen. De grondprijzen tussen 1970 en nu zijn in Nederland met zo’n 1400% gestegen, terwijl het agrarisch rendement per hectare in die periode, ondanks de agrarische industrialisatie, vrijwel gelijk is gebleven. De enorme prijsstijging is het gevolg van ongebreidelde geldschepping en speculatie. Zolang we het recht om grond te bewerken alleen kunnen verwerven door het te kopen of te pachten, zullen de grondprijzen blijven stijgen. Binnen dit zogenoemde absolute grondeigendomsrecht, wordt aan anderen geen recht gedaan, zij die willen leven van de vruchten van de grond tegen redelijke prijzen en zij die in mooie en gezonde landschappen willen wonen.

En . . . waarom Zwitserland altijd buiten de EU bleef.

Het grondeigendomsrecht komt voort uit het Romeins recht, dat na de val van het Romeinse Rijk in 476 verloren ging, maar in het jaar 1495 opnieuw in Europa werd ingevoerd door keizer Maximiliaan I en tot op de dag van vandaag nog steeds heerst. Boeren kwamen in opstand tegen de her-invoering van het Romeinse recht, zij waren in het Kelto-Germaanse recht vrije boeren en wilde dit recht behouden. Overal verloren de boeren, ze waren voortaan eigendom van hun landheren. Behalve in Zwitserland, daar wonnen ze. Tot op de dag van vandaag is Zwitserland daarom onafhankelijk en neutraal, niet eens lid van de EU. En kent het een ander recht.

Volgens het Romeinse recht (bron: Wikipedia) is eigendom is het recht van de rechthebbende om over een zaak, bijvoorbeeld een gebruiksvoorwerp, een stuk grond of een hoeveelheid geld, naar eigen goeddunken te beschikken en anderen van deze beschikking uit te sluiten.

En . . . hoe verder?

De vraag is dus hoe zouden we grond kunnen beheren, zodat enerzijds de gemeenschap tegen redelijke prijzen de vruchten kan plukken van de grond en anderzijds de boeren niet meer zulke onnoemelijke bedragen geld hoeven te betalen om het recht te hebben hun grond te bewerken?

Het wordt tijd om een nieuw recht te ontwikkelen, een recht waarin alle mensen ook werkelijk gelijkwaardig zijn. Dit is hét belangrijkste thema van het Veerhuis om hiervoor stappen te zetten. Stappen om de Aarde weer terug te geven aan ons gezamenlijk belang.

 

Veerhuis Varik
Voor een mooie Aarde
Vaar op liefde en moed

Steun de Krui-tocht

6 antwoorden
  1. Marco Rog
    Marco Rog zegt:

    Interessante blog maar er blijft bij mij 1 vraag hangen over de positie van Zwitserland. Ik begrijp dat daar het grondeigendomsrecht anders is geregeld maar in de bankenwereld spelen ze een belangrijke rol en dus ook in de financiële stromen van die grondeigenaren. Vraag mij af welk voordeel ze dan echt hebben.

    Beantwoorden
    • Henry Mentink
      Henry Mentink zegt:

      Dag Marco,
      Ik pleit Zwitserland niet vrij van hun rol in geld. Op gebied van grond is het aldaar anders geregeld.
      Het geheel zou eens verder onderzocht moeten worden.
      Henry

      Beantwoorden
  2. Maarten van der Schaaf
    Maarten van der Schaaf zegt:

    Dag Henry,

    Ik schreef vorig jaar twee artikelen over deze problematiek in Dagblad Trouw:
    Situatie in NL: https://www.maartenvanderschaaf.com/journalist/het-beginnen-of-overnemen-van-een-biologische-boerderij-is-haast-onmogelijk-hoe-kan-dat
    En over het alternatieve model dat de Nederlander Sjoerd Wartena heeft opgezet in Frankrijk, Terre de Liens:
    https://www.maartenvanderschaaf.com/journalist/zo-blaast-sjoerd-wartena-krimpende-franse-dorpen-nieuw-leven-in
    Voel je vrij om deze achtergrondverhalen te delen via het Veerhuis.
    Groet,
    Maarten

    Beantwoorden
  3. Michiel Damen
    Michiel Damen zegt:

    Gebrek aan grondrechten is niet alleen in Nederland een groot probleem, maar vooral ook wereldwijd (‘land grabbing’). In plaats van neo-liberale uitbuiting van de aarde is hier economische samenwerking tussen boeren, handel en vooral ook consumenten (!) een vruchtbaarder richting vanuit het Commons principe. Belangrijk daarbij is ook het recht van de consument op juiste informatie over de prijsvorming (‘True pricing’). Alleen dan kan er bij een voldoende aantal mensen bewustzijn ontstaan om zaken recht te zetten (consumenten die stemmen met hun voeten). Het gaat niet alleen om de bodemprijs, maar ook om aspecten als CO2 opslag, waterverbruik, eerlijke salarissen, vervoer van de producten en ga zo maar door. Biologisch groothandel Eosta is hier actief is, maar in mijn biowinkel merk ik hier vooralsnog weinig tot niets van. AH werkt overigens ook tegen, ondanks dat de N Bank in principe voor schijnt te zijn.
    Omdat het totaalplaatje ontbreekt is roepen dat grond te duur is slechts één kant van de oplossing. Er is meer en bredere aktie op dit informatieve vlak nodig, ook op politiek gebied (wetgeving). Kringlooplandbouw bestaat uit meer dan samenwerking tussen uitsluitend de boeren onderling. Er is ook nog een samenleving buiten de agrarische sector die zo zijn eisen stelt. Zeker in deze Corona tijd, en zeker ook t.b.v. klimaatsverandering (goede voeding). Daarom hierbij een oproep om bewustzijn te wekken voor het door de Verenigde Naties voorgestelde Decade voor wereldwijde ecosysteem verandering, beginnend volgend jaar. Opwarming kan niet alleen tegengegaan worden door technische oplossingen (windmolens, zonnecellen), maar ook door wereldwijde socialere landbouw vanuit het idee van samenwerking.

    Beantwoorden
    • Henry Mentink
      Henry Mentink zegt:

      dag Michiel
      Helemaal mee eens met je verhaal. De grond vrijkopen is een eerste stap.
      Interessant dat je ook de VN noemt. Wij zijn in contact met de UNESCO. Zie: https://www.veerhuis.nl/earth/
      Ook mee eens: “wereldwijde socialere landbouw vanuit het idee van samenwerking”
      Dank ook voor het meedoen aan de Veerhuis Aarde actie.
      Groet Hnery

      Beantwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Laat een antwoord achter aan Henry Mentink Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *