Uit het leven van een Krui-tocht-pelgrim

Dag 15, Linkebeek – Tubeke

De wandelaars van de Krui-tocht zijn inmiddels lang en breed in België. Met het motto ‘een reis maakt je wijs’ maken we de balans op: wat voor wijsheid hebben de wandelaars zoal opgedaan in de eerste 15 dagen?

“Voor de Aarde zorgen is werk in uitvoering”
Op dag 1 noteerde Henry Mentink in zijn reisverslag: “Voor de Aarde zorgen is werk in uitvoering.” Hij was geïnspireerd door een passant die de Krui-tocht als “werk in uitvoering” omschreef. Waarom resoneerden deze woorden? Misschien hierom: onze Krui-tocht heeft een einddatum, maar het zorgen voor de Aarde heeft géén einddatum. Zorgen voor de Aarde is een doorgaand proces waarbij de reis misschien wel belangrijker is dan de bestemming.

“Grond is een batterij”
En de reis ging verder. Bij het jonge landbouwbedrijf Grassroots hoorden de wandelaars wijze woorden van boerin Lien Vrijders. “Grond is een batterij”: als je grond goed verzorgt, krijg je de energie die je erin stopt later weer terug. De energie wordt, net als bij een batterij, opgeslagen in de grond. Dit is alleen helaas niet hoe we grond meestal behandelen. Door grond vol te stoppen met kunstmest en bestrijdingsmiddelen, slurpen we haar leeg tot ze niks meer terug kan geven. Dat kan slimmer! Grond goed verzorgen, betekent: goed zorgen voor het héle ecosysteem. Voor de dieren, schimmels, planten en bomen op die grond. In een ecosysteem dat in balans is, heb je nauwelijks kunstmest of bestrijdingsmiddelen nodig. De grond is van zichzelf al vruchtbaar, en plagen die de gewassen bedreigen worden in toom gehouden door hun natuurlijke vijanden.

“Landbouw is ook natuur”
In het verlengde hiervan hoorden de wandelaars een wijze uitspraak in een gesprek met bosbeheerder Bart Meulemans, die zich inzet voor het natuurgebied de Brabantse wouden. “Landbouw is ook natuur.” Een soortgelijke gedachte werd eerder ook al verwoord door dichter Jan Kleefstra. Hoe mooi zou het zijn als we gezonde landbouw zouden gaan zien als onderdeel van de natuur? Want zijn landbouw en natuur niet allebei vormen van leven?

“Na gedane arbeid is het goed rusten”
Een reis maakt je wijs. Maar om al deze opgedane wijsheid te laten bezinken, moeten de wandelaars ook af en toe ook even stilstaan. Gelukkig was dag 11 van de Krui-tocht een rustdag. Een goed moment om terug én vooruit te kijken. Henry’s evaluatie was kort maar krachtig: “Het gaat goed. We hebben er zin in.” Op naar nog meer wijsheid!