Stotterende grutto

Dag 12, Sint-Katelijne-Waver – Mechelen

De aarde is werelderfgoed en met de Krui-tocht 2024 geven we die aarde een stem. Want de vraag is niet of de aarde haar stem laat horen, maar of wij wel écht luisteren.

Iemand die de kunst van het luisteren beheerst is Jan Kleefstra, huisdichter van de vorige Krui-tocht. Bij de ontmoeting die we als collectief Goed Verhaal met hem hadden, vertelde Jan hoe inheemse volken beter communiceren met de aarde. Ze weten welke geneesmiddelen er in de berm groeien, welke gewassen de grond steeds sterker maken – in plaats van zwakker.

Jan Kleefstra vergrootte zijn verbondenheid met de aarde door vogels te tellen. Hij leerde de stotterende roep herkennen van een specifieke grutto die drie jaar achter elkaar uit Afrika naar Friesland vloog om te broeden. Moerasvogels, die zich niet laten zien, telt Jan zelfs helemaal op gehoor. Hij luistert naar de stem van de aarde.

Kruiersvoeten

Datzelfde gevoel van verbinding zit – geloof het of niet – in ons allemaal. Het gevoel van verbondenheid zit bij 21-eeuwse Nederlanders alleen diep weggestopt. En dat is een probleem.Want onze afstand tot de natuur maakt ons ongelukkig. Ziek zelfs. Zoals we de aarde uitputten, putten we ook onszelf uit. Hoe kussen we onze verbinding met de aarde weer als een Doornroosje wakker? Zodat we voor onszelf én voor de aarde beter kunnen gaan zorgen?

Kijk om te beginnen eens om je heen. We kunnen veel leren van de natuur rondom ons. Als er iets is dat de Krui-tocht-wandelaars ervaren is dat het wel. Neem dit mooie voorbeeld van Jan Kleefstra. Een boer liet een zieke koe los in een natuurgebied. En door de juiste geneeskrachtige planten te eten, genas de koe weer. Zij wist zelf wat goed voor haar was.

Jan Kleefstra is er voorstander van om het woord ‘Natuur’ gewoon af te schaffen. Door bijvoorbeeld Landbouw en Natuur tegenover elkaar te zetten, blijven we onnodig in tegenstellingen denken. Jans oplossing? Vervang het woord Natuur voor het woord Leven. Want is dat niet wat ons allemaal bindt – de mens, de koe, de grutto, het madeliefje, enzovoort, enzovoort – dat we leven?

We zijn onderdeel van al het leven om ons heen, onderdeel van de aarde. Pas als we dat beseffen, kunnen we echt naar die aarde luisteren. En door beter te luisteren naar de aarde, luisteren we ook beter naar onszelf.